Flutter va React Native: 2025 — Qaysi platforma yetakchi?

Kirish

2025-yil dekabr holatiga ko'ra, mobil dastur ishlab chiqish landshafti har qachongidan ham jadal rivojlanmoqda. Bizneslar va startaplar o'z mijozlariga tez, samarali va doimiy foydalanuvchi tajribasini taqdim etishga intilmoqda. Shu sababli, bir martalik kod bazasidan bir nechta platformalar (iOS, Android, Web, Desktop) uchun dasturlar yaratish imkonini beruvchi cross-platform freymvorklar ajralmas qismga aylandi. Ushbu sohada Google tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan Flutter va Meta tomonidan rivojlantirilgan React Native asosiy raqobatchi bo'lib kelmoqda.

2024-2025 yillar davomida ikkala texnologiya ham sezilarli o'zgarishlar va yangilanishlarni boshdan kechirdi. Bu maqolada biz 2025-yil dekabr holatiga ko'ra ularning ishlash samaradorligi, dasturchi tajribasi, ekosistema va bozor tendensiyalarini tahlil qilamiz. Maqsadimiz – ushbu ikki gigant o'rtasidagi farqlarni yoritib, kelgusi loyihangiz uchun qaysi birini tanlashda yordam berish.

Ishlash Samaradorligi va Arxitektura: Yangi Bosqich

Flutter: Yaqin-Mahalliy Ishlashning Davomi

Flutter o'zining "Ahead-of-Time" (AOT) kompilyatsiyasi bilan mashhur bo'lib, bu dastur kodini qurish jarayonida mahalliy mashina kodiga aylantiradi. Bu unga mahalliy dasturlarga juda yaqin ishlash samaradorligini ta'minlashga imkon beradi. 2024 va 2025-yillardagi Flutter 3.16, 3.19 va 3.22 (va undan keyingi) versiyalari ushbu ustunlikni yanada mustahkamladi.

Impeller Render Motori: Flutter 3.x seriyasida to'liq amalga oshirilgan Impeller render motorni optimizatsiya qilish ishlari 2024-yilda sezilarli darajada yakunlandi va 2025-yil davomida ishlash barqarorligi va silliqligini yanada oshirdi. Bu ayniqsa murakkab animatsiyalar va grafik intensiv ilovalar uchun kadr tezligini sezilarli darajada yaxshiladi.
Wasm (WebAssembly) Qo'llab-quvvatlashi: Flutter Web uchun Wasm kompilyatsiyasiga bo'lgan kuchli e'tibor 2024-yilda sezildi va 2025-yilda yanada rivojlanib, veb ilovalarining yuklanish va ishlash tezligini keskin oshirdi. Bu Flutterga veb sohasida yanada raqobatbardosh bo'lishga yordam berdi.
Platform Integratsiyasi: Mahalliy API'lar bilan ishlash uchun FFI (Foreign Function Interface) imkoniyatlari 2024-2025 yillarda yanada kengaytirildi, bu esa kamroq kod bilan yanada samarali mahalliy integratsiyani ta'minladi.

React Native: Yangi Arxitektura Muvaffaqiyati

React Native uzoq vaqt davomida JavaScript ko'prigi orqali mahalliy modullar bilan aloqa o'rnatishi sababli ishlashdagi ba'zi cheklovlari bilan tanilgan edi. Biroq, 2024-2025 yillar davomida uning yangi arxitekturasi (JSI - JavaScript Interface, TurboModules, Fabric Renderer) sezilarli darajada yetuklikka erishdi va ishlab chiqarishda keng qo'llanilmoqda.

Fabric Renderer: Yangi Fabric render motorni joriy etilishi 2024-yilda yakunlanib, 2025-yilda keng tarqaldi. Bu UI elementlarini to'g'ridan-to'g'ri mahalliy kodda render qilish imkonini beradi, JavaScript ko'prigiga bo'lgan ehtiyojni kamaytiradi va ishlashni sezilarli darajada yaxshilaydi.
TurboModules: Mahalliy modullarni avtomatik bog'lashni ta'minlovchi TurboModules 2024-yil oxiriga kelib ancha barqarorlashdi va 2025-yilda ko'plab loyihalarda qo'llanila boshlandi. Bu JavaScript va mahalliy kod o'rtasidagi aloqani optimallashtiradi.
JSI (JavaScript Interface): JavaScript kodiga mahalliy modullarga to'g'ridan-to'g'ri kirish imkonini beruvchi JSI, React Native ilovalarining umumiy ishlash samaradorligini keskin oshirdi, ayniqsa yuqori chastotali aloqa talab qiladigan senariylarda.

2025-yil holati: Avvallari Flutter ishlashda yaqqol ustunlikka ega edi. Biroq, React Native'ning yangi arxitekturasi joriy etilishi bilan bu farq sezilarli darajada kamaydi. Grafik intensiv ilovalar uchun Flutter hali ham ozgina ustunlikka ega bo'lishi mumkin, ammo ko'pchilik biznes ilovalari uchun ikkala freymvork ham a'lo darajada ishlashni ta'minlaydi.

Dasturchi Tajribasi va Ekosistema

Flutter: Google Kuchi va O'sib Borayotgan Jamiyat

Flutter dasturchilar uchun juda qulay muhitni ta'minlaydi, ayniqsa Hot Reload va Hot Restart kabi xususiyatlari tufayli. Dart tili o'rganish uchun oson va samarali hisoblanadi.

Pub.dev Ekosistemasi: 2024-2025 yillar davomida pub.dev (Flutter paketlari ombori) dagi paketlar soni va sifati sezilarli darajada o'sdi. Ko'pgina yetuk va yaxshi qo'llab-quvvatlanadigan kutubxonalar mavjud bo'lib, deyarli har qanday talabni qondirish mumkin.
AI Integratsiyasi: Google'ning sun'iy intellekt (AI) sohasidagi yutuqlari, xususan, Gemini modeli, Flutter rivojlanishiga ham ta'sir ko'rsatdi. 2025-yilga kelib, AI yordamida kod generatsiyasi va avtomatik test yozish kabi vositalar dasturchilarning ishini ancha tezlashtirdi.
To'liq Multi-platforma: Mobil (iOS, Android), veb, desktop (Windows, macOS, Linux) va hatto o'rnatilgan tizimlar uchun yagona kod bazasidan dastur yaratish imkoniyati 2025-yilda Flutterning asosiy kuchli tomonlaridan biri hisoblanadi.

React Native: Keng Jamiyat va JavaScript Ustunligi

React Native dunyodagi eng katta dasturchi jamoalaridan biriga ega bo'lgan JavaScript/TypeScript ga asoslangan. Bu dasturchilar uchun juda katta resurs va yordam manbai demakdir.

Expo Go va Expo SDK: Expo 2024-2025 yillarda yanada rivojlanib, React Native ilovalarini sozlash va qurishni soddalashtirdi. Expo Go orqali test qilish va tez rivojlanish imkoniyatlari yangi dasturchilar uchun kirish to'siqlarini kamaytirdi. Expo SDK'ning barqaror va yangi funksiyalar bilan boyitilishi ko'plab loyihalar uchun afzallik beradi.
NPM Ekosistemasi: React Native JavaScript ekosistemasining (NPM) barcha afzalliklaridan foydalanadi. Bu degani, juda ko'p sonli kutubxonalar va vositalar mavjud bo'lib, ular mobil dasturlashda ham qo'llanilishi mumkin.
Meta va Microsoft Qo'llab-quvvatlashi: Meta (avvalgi Facebook) tomonidan doimiy rivojlanishdan tashqari, Microsoft ham React Native'ga katta sarmoya kiritib, Windows va macOS uchun React Native (React Native for Windows/macOS) ni 2024-2025 yillarda yanada yetuk va barqaror qildi. Bu uning desktop ilovalarida qo'llanilish doirasini kengaytirdi.

2025-yil holati: Ikkala freymvork ham a'lo darajadagi dasturchi tajribasini taqdim etadi. Tanlov ko'proq jamoaning mavjud ko'nikmalariga (Dart/Flutter vs JavaScript/React) va loyihaning o'ziga xos talablariga bog'liq. AI vositalari ikkala ekosistemada ham rivojlanib, dasturchilarga samaraliroq ishlashga yordam bermoqda.

Bozor Tendensiyalari va Kelajak Istiqbollari

2025-yilga kelib, cross-platform rivojlanish nafaqat mobil, balki bir nechta platformalarda mavjud bo'lishni talab qiladigan bizneslar uchun standartga aylandi.

Flutter: Kelajakning Ko'p-platformali Yetakchisi

Flutter o'zining ko'p-platformali imkoniyatlari bilan bir necha yildan beri ajralib turadi. 2024-2025 yillar davomida bu tendensiya yanada kuchaydi.

Kengaytirilgan Platforma Qo'llab-quvvatlashi: Flutter nafaqat iOS, Android, Web va Desktopni qo'llab-quvvatlabgina qolmay, balki o'rnatilgan tizimlar, masalan, aqlli televizorlar, avtomobillar uchun axborot-ko'ngilochar tizimlar va boshqa IoT qurilmalarida ham qo'llanilishi 2025-yilga kelib ancha kengaydi. Google'ning Fuchsia OS bilan bog'liqligi uning kelajakdagi potensialini yanada oshiradi.
Kompaniya Qabuli: Katta kompaniyalar va korporatsiyalar Flutterning tez rivojlanish tsikllari va yuqori ishlash samaradorligi sababli uni tobora ko'proq qabul qilmoqda. Fintech, e-commerce va ijtimoiy media kabi sohalarda Flutterda yaratilgan ilovalar soni ortib bormoqda.

React Native: Web3, AR/VR va Kengaytirilgan Imkoniyatlar

React Native an'anaviy mobil dasturlashdan tashqariga chiqib, yangi texnologiyalar bilan integratsiyani kuchaytirmoqda.

Web3 va XR (Extended Reality): Meta'ning metaverse va Web3 ga bo'lgan e'tibori React Native'ning AR/VR ilovalarida qo'llanilishini rag'batlantirdi. 2025-yilga kelib, React Native yordamida yaratilgan ba'zi XR tajribalari paydo bo'ldi.
Veb va Server-Side Rendering (SSR): React Native for Web rivojlanishi va React'ning server-side componentlar (masalan, Next.js kabi freymvorklardagi) bilan sinergiya 2025-yilda React Native'ning vebga yanada integratsiyalashuviga olib keldi. Bu yagona React ekosistemasida mobil va veb tajribalarini yanada izchil yaratish imkonini beradi.
Korxona Qabuli: React Native'ning uzoq yillik mavjudligi va katta jamoasi uni korxona darajasidagi ilovalar uchun ishonchli tanlovga aylantirdi. Ko'plab yirik banklar, chakana savdo gigantlari va boshqa korxonalar o'zlarining asosiy mobil ilovalari uchun React Native'dan foydalanishda davom etmoqda.

2025-yil holati: Ikkala freymvork ham bozor talablariga moslashib, mobil chegaralaridan chiqib, ko'proq platformalarni qamrab olmoqda. Ularning ikkalasi ham mustahkam o'sish tendensiyasini namoyish etmoqda va kelajakda ham asosiy raqobatchi bo'lib qoladi.

Xulosa

2025-yil dekabr holatiga ko'ra, "Flutter vs React Native" bahsida aniq bir "g'olib" yo'q. Ikkala freymvork ham 2024-2025 yillar davomida sezilarli yutuqlarga erishdi, o'zining kamchiliklarini bartaraf etdi va kuchli tomonlarini mustahkamladi.

Agar siz yuqori ishlash samaradorligi, grafik intensiv ilovalar yaratishni va to'liq ko'p-platformali qamrovni istasangiz, ayniqsa yangi platformalarda (masalan, o'rnatilgan tizimlar) ham mavjud bo'lishni rejalashtirsangiz, Flutter ajoyib tanlov bo'ladi. Uning AOT kompilyatsiyasi va Impeller dvigateli silliq foydalanuvchi interfeyslarini kafolatlaydi.
Agar sizning jamoangizda JavaScript/TypeScript ko'nikmalari mavjud bo'lsa, tez iteratsiya, katta kutubxonalar ekosistemasidan foydalanishni xohlasangiz va ayniqsa Web3, AR/VR yoki veb bilan kuchli sinergiyani izlayotgan bo'lsangiz, React Native juda kuchli nomzoddir. Uning yangi arxitekturasi eski ishlash muammolarini hal qilib, uni juda raqobatbardosh qildi.

Har qanday texnologiya tanlovi kabi, yakuniy qaror loyihangizning o'ziga xos talablari, jamoangizning tajribasi va uzoq muddatli maqsadlarga bog'liq bo'ladi. 2025-yilda ikkala freymvork ham mustahkam kelajakka ega va dasturchilarga ajoyib vositalarni taklif qiladi.